"podkurek" meaning in język polski

See podkurek in All languages combined, or Wiktionary

Noun

IPA: pɔtˈkurɛk, potkurek [Slavic-alphabet]
Forms: podkurka [genitive, singular], podkurkowi [dative, singular], podkurkiem [instrumental, singular], podkurku [locative, singular], podkurku [vocative, singular], podkurki [nominative, plural], podkurków [genitive, plural], podkurkom [dative, plural], podkurki [accusative, plural], podkurkami [instrumental, plural], podkurkach [locative, plural], podkurki [vocative, plural]
  1. pora, kiedy pieją koguty, przed świtem Tags: obsolete
    Sense id: pl-podkurek-pl-noun-VwpD-kZL
  2. uczta w ostatni wtorek karnawału wyprawiana przez chłopców za pieniądze zebrane podczas obwożenia po wsi koguta Tags: vernacular
    Sense id: pl-podkurek-pl-noun-wZhsllGU
  3. postny posiłek podawany o północy między tłustym wtorkiem a Środą Popielcową Tags: dated
    Sense id: pl-podkurek-pl-noun-0-Nj-ttk
  4. posiłek podawany nad ranem po całonocnej zabawie lub pracy składający się zazwyczaj z barszczu, bigosu i kiełbasy Tags: obsolete
    Sense id: pl-podkurek-pl-noun-9lfh8L38
The following are not (yet) sense-disambiguated
Synonyms: doświtek
Categories (other): Polski (indeks)
{
  "categories": [
    {
      "kind": "other",
      "name": "Polski (indeks)",
      "orig": "polski (indeks)",
      "parents": [],
      "source": "w"
    }
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "podkurka",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurkowi",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurkiem",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "instrumental",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurku",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "locative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurku",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "vocative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurki",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurków",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurkom",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurki",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurkami",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "instrumental",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurkach",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "locative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurki",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "vocative",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "język polski",
  "lang_code": "pl",
  "pos": "noun",
  "pos_text": "rzeczownik",
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "pora, kiedy pieją koguty, przed świtem"
      ],
      "id": "pl-podkurek-pl-noun-VwpD-kZL",
      "notes": [
        "zob. też podkurek w Encyklopedii staropolskiej"
      ],
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "obsolete"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "uczta w ostatni wtorek karnawału wyprawiana przez chłopców za pieniądze zebrane podczas obwożenia po wsi koguta"
      ],
      "id": "pl-podkurek-pl-noun-wZhsllGU",
      "notes": [
        "zob. też podkurek w Encyklopedii staropolskiej",
        "zobacz też: podkoziołek"
      ],
      "sense_index": "1.2",
      "tags": [
        "vernacular"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "bold_text_offsets": [
            [
              255,
              263
            ]
          ],
          "ref": "J. Kitowicz: Opis obyczajów za panowania Augusta III — O Zapustach i Kuligach",
          "text": "Po wieczerzy mięsnej w ostatni wtorek dawali około godziny dwunastej północnej mleko, jajca i śledzie, przegrawając niejako tymi potrawami następującemu postowi i niby po stopniach od mięsa przez nabiał do niego przystępując. Ta maślana kolacja zwała się podkurek; była wszędzie w używaniu tak w wielkich domach, jako też w małych"
        }
      ],
      "glosses": [
        "postny posiłek podawany o północy między tłustym wtorkiem a Środą Popielcową"
      ],
      "id": "pl-podkurek-pl-noun-0-Nj-ttk",
      "notes": [
        "zob. też podkurek w Encyklopedii staropolskiej"
      ],
      "sense_index": "1.3",
      "tags": [
        "dated"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "bold_text_offsets": [
            [
              122,
              130
            ]
          ],
          "ref": "J.I. Kraszewski: Saskie ostatki",
          "text": "Posłano z rozkazem, aby nowe gąsiorki na stół przyniesiono, do których zażądali inni przekąski, tak że na nowo nakrywać i podkurek zastawiać musiała służba"
        },
        {
          "bold_text_offsets": [
            [
              427,
              435
            ]
          ],
          "ref": "S. Żeromski: Przedwiośnie",
          "text": "Po kolacji jakaś partia szachów z księdzem Anastazym, jakaś partyjka winta […] godzina jedenasta, pół do dwunastej… Smutno byłoby iść spać bez jakiegoś wzmocnienia, bez leciutkiego, przedsennego posiłku. Maciejunio, drepcząc pośpiesznie, przynosi domowe serki owcze, obce, ostre, zielone – jabłka nieopisanej dobroci, jesienne delicje jakieś tam malusieńkie kieliszeczki, z czymś tam ciemnowiśniowym… Słowem, krótki i skromny „podkurek” przed śródnocnym pianiem koguta"
        }
      ],
      "glosses": [
        "posiłek podawany nad ranem po całonocnej zabawie lub pracy składający się zazwyczaj z barszczu, bigosu i kiełbasy"
      ],
      "id": "pl-podkurek-pl-noun-9lfh8L38",
      "notes": [
        "zob. też podkurek w Encyklopedii staropolskiej"
      ],
      "sense_index": "1.4",
      "tags": [
        "obsolete"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "pɔtˈkurɛk"
    },
    {
      "ipa": "potkurek",
      "tags": [
        "Slavic-alphabet"
      ]
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "doświtek"
    }
  ],
  "tags": [
    "inanimate",
    "masculine"
  ],
  "word": "podkurek"
}
{
  "categories": [
    "polski (indeks)"
  ],
  "forms": [
    {
      "form": "podkurka",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "genitive",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurkowi",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "dative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurkiem",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "instrumental",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurku",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "locative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurku",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "vocative",
        "singular"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurki",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "nominative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurków",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "genitive",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurkom",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "dative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurki",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "accusative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurkami",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "instrumental",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurkach",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "locative",
        "plural"
      ]
    },
    {
      "form": "podkurki",
      "sense_index": "1.1-4",
      "tags": [
        "vocative",
        "plural"
      ]
    }
  ],
  "lang": "język polski",
  "lang_code": "pl",
  "pos": "noun",
  "pos_text": "rzeczownik",
  "senses": [
    {
      "glosses": [
        "pora, kiedy pieją koguty, przed świtem"
      ],
      "notes": [
        "zob. też podkurek w Encyklopedii staropolskiej"
      ],
      "sense_index": "1.1",
      "tags": [
        "obsolete"
      ]
    },
    {
      "glosses": [
        "uczta w ostatni wtorek karnawału wyprawiana przez chłopców za pieniądze zebrane podczas obwożenia po wsi koguta"
      ],
      "notes": [
        "zob. też podkurek w Encyklopedii staropolskiej",
        "zobacz też: podkoziołek"
      ],
      "sense_index": "1.2",
      "tags": [
        "vernacular"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "bold_text_offsets": [
            [
              255,
              263
            ]
          ],
          "ref": "J. Kitowicz: Opis obyczajów za panowania Augusta III — O Zapustach i Kuligach",
          "text": "Po wieczerzy mięsnej w ostatni wtorek dawali około godziny dwunastej północnej mleko, jajca i śledzie, przegrawając niejako tymi potrawami następującemu postowi i niby po stopniach od mięsa przez nabiał do niego przystępując. Ta maślana kolacja zwała się podkurek; była wszędzie w używaniu tak w wielkich domach, jako też w małych"
        }
      ],
      "glosses": [
        "postny posiłek podawany o północy między tłustym wtorkiem a Środą Popielcową"
      ],
      "notes": [
        "zob. też podkurek w Encyklopedii staropolskiej"
      ],
      "sense_index": "1.3",
      "tags": [
        "dated"
      ]
    },
    {
      "examples": [
        {
          "bold_text_offsets": [
            [
              122,
              130
            ]
          ],
          "ref": "J.I. Kraszewski: Saskie ostatki",
          "text": "Posłano z rozkazem, aby nowe gąsiorki na stół przyniesiono, do których zażądali inni przekąski, tak że na nowo nakrywać i podkurek zastawiać musiała służba"
        },
        {
          "bold_text_offsets": [
            [
              427,
              435
            ]
          ],
          "ref": "S. Żeromski: Przedwiośnie",
          "text": "Po kolacji jakaś partia szachów z księdzem Anastazym, jakaś partyjka winta […] godzina jedenasta, pół do dwunastej… Smutno byłoby iść spać bez jakiegoś wzmocnienia, bez leciutkiego, przedsennego posiłku. Maciejunio, drepcząc pośpiesznie, przynosi domowe serki owcze, obce, ostre, zielone – jabłka nieopisanej dobroci, jesienne delicje jakieś tam malusieńkie kieliszeczki, z czymś tam ciemnowiśniowym… Słowem, krótki i skromny „podkurek” przed śródnocnym pianiem koguta"
        }
      ],
      "glosses": [
        "posiłek podawany nad ranem po całonocnej zabawie lub pracy składający się zazwyczaj z barszczu, bigosu i kiełbasy"
      ],
      "notes": [
        "zob. też podkurek w Encyklopedii staropolskiej"
      ],
      "sense_index": "1.4",
      "tags": [
        "obsolete"
      ]
    }
  ],
  "sounds": [
    {
      "ipa": "pɔtˈkurɛk"
    },
    {
      "ipa": "potkurek",
      "tags": [
        "Slavic-alphabet"
      ]
    }
  ],
  "synonyms": [
    {
      "sense_index": "1.1",
      "word": "doświtek"
    }
  ],
  "tags": [
    "inanimate",
    "masculine"
  ],
  "word": "podkurek"
}

Download raw JSONL data for podkurek meaning in język polski (3.5kB)


This page is a part of the kaikki.org machine-readable język polski dictionary. This dictionary is based on structured data extracted on 2025-10-03 from the plwiktionary dump dated 2025-09-21 using wiktextract (ea0d853 and 1ab82da). The data shown on this site has been post-processed and various details (e.g., extra categories) removed, some information disambiguated, and additional data merged from other sources. See the raw data download page for the unprocessed wiktextract data.

If you use this data in academic research, please cite Tatu Ylonen: Wiktextract: Wiktionary as Machine-Readable Structured Data, Proceedings of the 13th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC), pp. 1317-1325, Marseille, 20-25 June 2022. Linking to the relevant page(s) under https://kaikki.org would also be greatly appreciated.